Kaiseki Ryori được biết đến là nghệ thuật ẩm thực độc đáo với nghi thức phức tạp của Nhật bản. Trong bài viết này, Phuong Nam Education sẽ giới thiệu chi tiết về loại hình Kaiseki Ryori, thứ tự các món ăn được phục vụ, quy tắc ăn chúng ra sao và những thông tin cần thiết khác.

Kaiseki Ryori là gì?

Kaiseki Ryori về cơ bản là những món ăn được phục vụ trong các buổi lễ trà đào. Dựa trên triết lý trà đạo “WabiSabi”, Kaiseki Ryori được chế biến dựa trên ba nguyên tắc cơ bản "sử dụng nguyên liệu theo mùa", "tận dụng tối đa hương vị của nguyên liệu" và "chiêu đãi thực khách".

Thực ra, Kaiseki là từ đơn để chỉ một món ăn (Ryori), nhưng để phân biệt với chakaiseki trong trà đạo, món ăn Kaiseki được phục vụ tại nhà hàng Nhật Bản được gọi là Kaiseki Ryori. Tùy theo đối tượng khách hàng mà mỗi nhà hàng hướng tới mà cách sắp xếp và phong cách trang trí Kaiseki có thể thay đổi để phù hợp hơn. Tại các nhà hàng Nhật ở châu Âu hay châu Mỹ, Kaiseki Ryori được sắp xếp theo phong cách của quốc gia đó nhưng vẫn giữ nguyên bản chất của món ăn.

Kaiseki Ryori được trang trí đẹp mắt

Kaiseki Ryori bắt nguồn từ đâu?

Kaiseki có mối liên hệ sâu sắc với Thiền tông (một nhánh của Phật giáo). Người tu thiền chỉ ăn một bữa một ngày. Khi đói và nhiệt độ cơ thể giảm xuống, họ sẽ đặt một viên đá ấm lên bụng để sưởi ấm, đồng thời làm dịu cơn đói. Những viên đá này được gọi là “Onjaku”

Trong trà đạo, Kaiseki là một món ăn đơn giản được phục vụ trước khi thưởng trà, giúp làm ấm cơ thể và giảm đói, giống như viên đá ấm Onjaku.

Kaiseki vốn dĩ không phải là một bữa ăn thịnh soạn dùng kèm rượu sake mà là một món ăn để lấp đầy bụng giúp thưởng thức trà một cách trọn vẹn hơn.

Cách ăn Kaiseki Ryori

Thông thường, Kaiseki trong một buổi trà đạo bao gồm một món súp và ba món ăn, nhưng tại các nhà hàng Nhật Bản có thể có cách sắp xếp riêng, chẳng hạn như tăng số lượng món hoặc thay đổi thứ tự món ăn. Quy trình phục vụ các món ăn có thể khác nhau giữa các nhà hàng. 

Món khai vị

Đây là món ăn đầu tiên sau khi ăn một vài ngụm rượu sake. Món khai vị thường  là những món thanh đạm, nhạt vị chẳng hạn như salad rau hoặc Namasu (cá hoặc rau quả cắt lát mỏng trộn với giấm). Món khai vị không chỉ có một món mà có nhiều món khác nhau, mỗi món một ít, được trang trí một cách cẩn thận, đẹp mắt trên khay, dĩa tròn. 

Món khai vị gồm 3 món được đặt trên khay gỗ

Món súp

Món hầm được phục vụ trong một chiếc bát có nắp. Món súp Sumashi (nước dùng được nêm gia vị nhẹ làm từ cá kombu và cá ngừ) gồm cá, rau, thịt gà, ... Hương vị của nước dùng là điểm mấu chốt của món súp, thể hiện sự khéo léo của đầu bếp. Khi được phục vụ món súp, đầu tiên, hãy nhấp một ngụm súp trước khi ăn các nguyên liệu. Hương vị nhẹ nhàng của các món ăn được ninh nhừ giúp tinh thần, đầu óc thư thái.

Món súp kết hợp đậu hũ, nắm, tôm, rau quả

Sashimi

Sashimi là konbu-jime (Sashimi kết hợp cùng tảo bẹ để có hương vị ngọt thịt nhưng tảo bẹ không thể ăn). Các món ăn nhẹ, đơn giản được đặt ở phía trước Sashimi, người ta nói rằng để có thể thưởng thức hương vị Sashimi trọn vẹn hơn thì nên ăn những món ăn nhẹ trước.

Sashimi có nhiều loại cá được trang trí tuyệt đẹp trên đá xay

Món nướng

Cá nướng, món ăn chính của Kaiseki Ryori, nguyên liệu thường được dùng để chế biến là cá trắng theo mùa. Tuy nhiên, gần đây, các nhà hàng thường sử dụng một số khác thay thế như thịt bò Wagyu, bào ngư, tôm hùm. 

Các quy tắc ứng xử cần biết trong nhà hàng Kaiseki Ryori

Kaiseki Ryori phục vụ tại nhà hàng không yêu cầu bạn phải biết các nghi thức chi tiết như khi thưởng thức trà đạo, nhưng điều quan trọng là bạn phải biết các nghi thức tối thiểu. Ăn mặc theo phong cách của nhà hàng, nếu ăn trong một căn phòng kiểu Nhật, hãy đi tất hoặc tất chân thay vì đi chân trần. Đừng xịt quá nhiều nước hoa vì nó sẽ làm mất hương thơm của bữa ăn. Ngoài ra, vì một số bát, dĩa rất đắt tiền nên tốt hơn nên tháo nhẫn để không làm hỏng bát.

Hầu hết các nhà hàng ngày nay đều cung cấp chỗ ngồi trên bàn, nhưng khi dùng bữa trong phòng kiểu Nhật cần chú ý một số nghi thức quan trọng. Trước hết, không nên giẫm lên mép của tấm chiếu Tatami (phần nối tấm chiếu Tatami với vải có hoa văn) hoặc Shikii (vách ngăn bằng gỗ giữa hai căn phòng). Nếu đi cùng cấp trên, bạn nên nhường, chủ động đề nghị người đó ngồi ghế trên và bạn ngồi ghế dưới. Khi di chuyển trong phòng, không bước lên hoặc băng qua đệm khi đang đứng. Khi ngồi, hãy quỳ xuống và nhẹ nhàng ngồi trên đệm Zafuton.

Nếu có thể hãy ăn bằng đũa ở tay phải và bát ở tay trái. Theo nguyên tắc chung, nếu bát nhỏ hơn lòng bàn tay, bạn nên nhấc nó lên; nếu nó lớn hơn, bạn nên để nó ở đó. 

Nhấc bát lên bằng tay trái và cầm đũa tay phải

Ngoài ra, khi ăn Sashimi, thay vì hòa tan Wasabi trong nước tương, bạn hãy dùng đũa lấy một ít Wasabi thoa trực tiếp lên mình cá, sau đó cho xì dầu vào đĩa nhỏ. Khi ăn các món cơm, thay vì ăn cả canh và món mặn cùng một lúc, hãy lần lượt đưa từng món. Nếu bạn không chắc chắn về cách ăn một món ăn, hoặc nếu bạn muốn biết nguyên liệu là gì, có thể gọi và hỏi nhân viên nhà hàng.

Trong bài viết này, Phương Nam đã cung cấp cho các bạn những thông tin về Kaiseki Ryori, nếu có cơ hội bạn hãy đến nhà hàng Nhật để thưởng thức món ăn này nhé.

Tags: Kaiseki Ryori, Kaiseki, Kaiseki Ryori bắt nguồn từ đâu?, Cách ăn Kaiseki Ryori, Cách quy tắc ứng xử cần biết trong nhà hàng Kaiseki Ryori, Sashimi, Ẩm thực Nhật Bản, Món ăn Kaiseki